Στήν προχριστιανική ἐποχή ἡ φοβερή σκιά τοῦ κακοῦ νέκρωνε τίς καλές σκέψεις καί ἀποφάσεις τῶν ἀνθρώπων καί τούς βύθιζε σ’ ἕνα σκοτάδι βαθύ καί πνιγηρό.  Οἱ θεωρίες τῶν σοφῶν ἔριχναν κάθε τόσο λίγο φῶς στήν σκέψη τῆς ἀνθρωπότητος ὅμως αὐτό ἦταν θαμπό, ἀνίσχυρο νά νικήσει τά σκοτάδια τῆς ἄγνοιας, τῶν παθῶν, τῆς συγχύσεως.  Θύμιζαν τίς πυγολαμπίδες μέσα σέ ἕνα δάσος πυκνό καί σκοτεινό, ἐνῶ οἱ καρδιές ζητοῦσαν ἄπλετο φῶς, ποθοῦσαν τόν Ἥλιο.  Τό φῶς πού εἶχε προφητέψει ὁ Ἡσαΐας ἔλαμψε.  Ὁ Ἥλιος τῆς δικαιοσύνης, ὁ Χριστός, ἦρθε. Ἐνῶ ὅμως θά νόμιζε κανείς ὅτι ἔτσι θά τελείωνε τό δρᾶμα τῆς ἀνθρωπότητος, ἀπό τότε ἄρχισε μιά περίεργη τραγωδία. «Τό φῶς ἐλύληθεν εἰς τόν κόσμον καί οἱ ἄνθρωποι ἠγάπησαν τό σκότος μᾶλλον ἤ τό φῶς».  Γιατί; Ἡ ἑρμηνεία εἶναι ἁπλῆ: «Ἦν γάρ πονηρά τά ἔργα αὐτῶν».  Τό σκοτάδι βολεύει.  Πῶς νά δεχτεῖ τό φῶς αὐτός πού κινεῖται μέ δολιότητα καί ἀνειλικρίνεια;  Πῶς νά ἀγαπήσει τό φῶς αὐτός πού ζητάει νά ἁρπάξει, νά ἐξαπατήσει, νά ἐκμεταλλευτεῖ γιά νά θησαυρίσει; Πῶς νά συμφιλιωθεῖ μέ τό φῶς αὐτός πού φλέγεται ἀπό ἄνομα πάθη; Ὅλα αὐτά ἀπαιτοῦν μιά ἀτμόσφαιρα θαμπή, σκοτεινή. Μακρυά λοιπόν τό φῶς! «Πᾶς γάρ ὁ τά φαῦλα πράσσων μισεῖ τό φῶς καί οὐκ ἔρχεται  πρός τό φῶς ἵνα μή ἐλεγχθῇ τά ἔργα αὐτοῦ», διευκρινίζει ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης. Ἀλλά καί τό ἀποστρέφεται καί τό πολεμᾶ. Εἶναι ἐπικίνδυνες οἱ ἀρχές τοῦ Χριστοῦ περί ἀγάπης, εἰρήνης, ἀληθείας, ἁγιότητος, τιμιότητος! Ἐπικίνδυνες γιά ὅσους θέλουν νά καταχρασθοῦν νά κάμουν «ὅ,τι τούς ἀρέσει» καί στό τέλος νά ἐξαφανίσουν τά ἴχνη τους. Πόσο διαφορετικά ὅμως εἶναι τά πράγματα ὅταν ἡ ψυχή ἀνοίγεται στό φῶς.  Ἡ σύγχυση ὑποχωρεῖ.  Τά ἐρωτήματα πού βασανίζουν τό νοῦ, βρίσκουν τήν ἀπάντησή τους.  Ἡ καρδιά ἀναπνέει ἐλεύθερα μέσα στή χάρη τοῦ Θεοῦ, μέσα στό ζωογόνο χῶρο τῶν μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας. Ὅταν ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἀνοίγεται στό Φῶς, δέν φυγαδεύεται μόνο ἡ ἄγνοια, ἀλλά διαλύεται καί ἡ φοβερή «σκιά τοῦ θανάτου» πού ἁπλώνει στίς καρδιές ἡ ἁμαρτία.  Λειώνουν οἱ πάγοι τῶν παθῶν.  Οἱ ναρκωμένες συνειδήσεις ξυπνοῦν ἀπό τόν λήθαργο καί ἡ θέληση γιά τό καλό δυναμώνει.  Κάτω ἀπό τό ζωογόνο φῶς τοῦ Ἥλιου τῆς δικαιοσύνης μιά νέα ζωή βλασταίνει καί ἀνθοφορεῖ. Ἡ γύρω κτίση ἀποκαλύπτει τήν φαντασμαγορία τῶν χρωμάτων της. Τά μάτια μποροῦν νά ἀτενίσουν μακρυά τόν ὁρίζοντα. Ὅσοι ἄνοιξαν στό Χριστό τήν καρδιά τους διάπλατα καί ἄφησαν νά εἰσδύουν σέ κάθε μυστική της γωνιά οἱ ἀκτίνες Του, ὅσοι μέ πόθο καί ταπείνωση καί ἐμπιστοσύνη Τόν δέχτηκαν, εἶδαν τήν ζωή τους, νά μεταμορφώνεται νά λούζεται σ’ ἕνα ἀνέσπερο φῶς εἰρήνης, ἐλπίδος, ἀγάπης, χαρᾶς καί ἔγιναν καί οἱ ἴδιοι γιά τό περιβάλλον τους ἀληθινοί «φωστῆρες ἐν τῷ κόσμῳ». ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ

Ἡ εὐαγγελική περικοπή τῆς πρώτης Κυριακῆς του χρόνου προβάλλει τό πρόσωπο τοῦ Τιμίου Ἔνδοξου Προφήτου Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ Ἰωάννου, ὄχι μόνον ἐν ὄψει τῆς μεγάλης ἑορτῆς τῶν Φώτων, στήν ὁποία πρωταγωνιστεῖ, ἀλλά κυρίως γιατί εἶναι τό πρόσωπο πού βιώνει καί ἐκφράζει τήν ἀσκητική τῆς Ὀρθοδοξίας. Εἶναι ἡ προσωποποίηση τῆς νικηφόρας πάλης ἐνάντια στή σαρκικότητα καί ἡ ἀπόδειξη τοῦ πόσο ἐξυψώνεται ὁ ἄνθρωπος μέσα ἀπό ἕναν τέτοιο τρόπο ζωῆς, ὥστε κατανικώντας τίς ἐπίγειες ἐξαρτήσεις καί ροπές νά πορεύεται μέ ἐλευθερία καί ὀρθοκρισία πρός τήν Ἀλήθεια. Καί μάλιστα τῶν ἀσκητῶν ἡ ἀκρότητα προβάλλεται ὄχι αὐτόνομα, ἀλλά στήν προοπτική της προετοιμασίας τοῦ κόσμου νά δεχθεῖ καί νά γνωρίσει τόν ἐρχόμενο Χριστό! Εἶναι σπουδαῖο αὐτό πού θέλει νά τονίσει ἡ σημερινή εὐαγγελική περικοπή. Προβάλλει τήν ἀσκητική ὡς τρόπο ζωῆς, ὄχι ὅμως, ὡς αὐτοσκοπό τῆς ζωῆς. Τήν Ἐκκλησία δέν τήν ἐνδιαφέρει ἡ ἄσκηση γιά τήν ἄσκηση, ἀλλά γιά νά φθάσουμε στόν Χριστό. «Ἴδε ὁ Ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου» διακηρύττει ὁ Τίμιος Πρόδρομος. Καί φθάνουμε διά τοῦ Προδρόμου στόν Χριστό! Ὁ Θεός εἶναι πρόσωπο καί ἀγάπη καί ὁ ἄνθρωπος πλάστηκε καί εἰκόνα Του ὡς πρόσωπο καί ἀγάπη, δηλαδή πλάστηκε νά κατανοεῖ καί νά βιώνει τήν ἀλήθεια καί νά ὑπάρχει σέ ἀγαπητική σχέση καί κοινωνία μέ τόν Θεό καί τούς ἀνθρώπους. Τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ ἔρχεται γιά νά μᾶς ἐλευθερώσει ἀπό ὅ,τι ἀνελεύθερα μᾶς περιορίζει ἡ πορεία ζωῆς, νά μᾶς δείξει τήν ὁδό τῆς σωτηρίας καί νά τήν διασφαλίσει. Γι' αὐτό καί ὁ λόγος περί Θεοῦ, ἡ θεολογία πού μᾶς παρέδωκε καί πού ἔκτοτε διαφυλάσσει ὡς κόρην ὀφθαλμοῦ ἡ Ὀρθόδοξη 'Ἐκκλησία, εἶναι ἀσκητική! Δηλαδή, δέν εἶναι μιά φιλοσοφική ἀνάπτυξη, ἀλλά βιωματική, ἐμπειρική, πρακτική. Ἀπαιτεῖ ἀνθρώπους προσευχομένους «παρά πάντα τόν βίον», ἀνθρώπους μέ μετάνοια ὥστε νά «καθαίρεται ὁ ἅπας βίος». Τό μήνυμα τῆς Ἐκκλησίας μας στήν ἀρχή τοῦ ἔτους εἶναι ἁπλό στή διατύπωσή του καί συντρηπτικό στήν ἀλήθεια του. Ὁ Χριστιανός δέν μπορεῖ μάταια νά σπαταλᾶ τόν χρόνο τῆς ζωῆς του. Ἡ Ἐκκλησία καλεῖ τόν ἄνθρωπο σέ αὐτό γιά τό ὁποῖο πλάστηκε, νά ζεῖ ἐλεύθερος «ἐν ἀληθείᾳ καί ἀγάπῃ». Μόνο πού γιά νά τό κατορθώσει αὐτό, πρέπει νά ἀποκοπεῖ ἀπό ὁτιδήποτε τόν κρατᾶ δέσμιο στή γῆ, σέ δῆθεν «ἀγαπες», οὐσιαστικά ἐξαρτήσεις, πού ἀναστέλλουν τήν πνευματική πορεία καί τυφλώνουν τόν «ἡγεμόνα νοῦ», ὥστε νά μήν μπορεῖ νά διακρίνει ἐλεύθερα καί σωστά τό πνευματικό συμφέρον του. Ὁ Πρόδρομος τῆς Χάριτος προβάλλεται σήμερα ὡς ζωνατό παράδειγμα. ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ

Μία πρώτη ἀντίδραση στά γεγονότα τῆς ἐλεύσεως τοῦ Χριστοῦ στή γῆ ὑπῆρξε ὁ σκανδαλισμός. Ὁ σκανδαλισμός ἑνός ἀπό τούς πιό καλοπροαίρετους ἀνθρώπους, τοῦ Ἰωσήφ. Ὅταν ἀντιλαμβάνεται πώς ἡ Παρθένος Μαριάμ, ἡ ἐκλεκτή καί εὐσεβέστατη κόρη, μέ τήν ὁποία εἶχε μνηστευθεῖ, ἐτοιμάζεται νά γίνει μητέρα, τά χάνει, σκανδαλίζεται. Ἕνα σωρό ὑποψίες τόν τυλίγουν. Ξέρει πολύ καλά τόν ἄσπιλο χαρακτῆρα τῆς Μαρίας, γι’ αὐτό βρίσκεται σέ σύγχυση, τοῦ εἶναι δύσκολο νά ἐξηγήσει ὅλη αὐτή τήν ὑπόθεση. Ὁ Θεός δέν ρίχνει ἀμέσως φῶς, σιωπᾶ. Ἀφήνει γιά ἕνα διάστημα τόν Ἰωσήφ νά παλεύει μέ τήν σκέψη του. Ἐπιτρέπει νά ὁδηγηθεῖ πρός στιγμή ὁ δίκαιος σέ ἀποφάσεις ἀντίθετες μέ τό θεῖο θέλημα. Καί μετά ἐπεμβαίνει. Καί ἐνῶ σχεδίαζε νά ἀπομακρύνει ἀπό κοντά του τήν Παναγία, «ἄγγελος Κυρίου τοῦ παρουσιάστηκε καί τοῦ εἶπε: “Ἰωσήφ, υἱέ τοῦ Δαυίδ, μή φοβηθεῖς νά παραλάβεις τήν Μαριάμ, διότι αὐτό πού ἔχει στά σπλάχνα της εἶναι ἀπό Πνεῦμα Ἅγιο. Θά γεννήσει υἱό καί θά τόν ὀνομάσεις Ἰησοῦ, διότι αὐτός θά σώσει τό λαό του ἀπό τίς ἁμαρτίες του”». Ὁ Θεός ἀφήνει ἀρχικά τόν Ἰωσήφ νά φθάσει σέ ἀδιέξοδο, καθώς βαδίζει μέ ὁδηγό τό μυαλό του, καί μετά τοῦ ἐξηγεῖ  ὑπερφυσικά τό νόημα τῶν γεγονότων. Παρόμοια βλέπουμε νά ἐνεργεῖ ὁ Θεός, ἀδελφοί μου, στό λυτρωτικό ἔργο, πού ἐξακολουθεῖ νά ἀπεργάζεται μέσα στούς αἰῶνες. Δέν ἐπεμβαίνει ἀμέσως, δέ σπεύδει νά χύσει φῶς σέ ὅλες τίς φάσεις τοῦ μυστηρίου τῆς σωτηρίας μας. Ἐπιτρέπει νά παλεύουμε μέ ἀπορίες. Κάποτε, ἀκολουθώντας τό μυαλό μας, φθάνουμε σέ ἀδιέξοδο. Γιά νά νοιώσουμε τελικά, ὅτι δέν ἐπαρκοῦν οἱ δυνάμεις μας γιά νά κατανοήσουμε τά ἔργα Του. Καί ὅταν ἡ ὑπερηφάνειά μας ραγίσει καί ἡ ψυχή εἰλικρινά ζητήσει τό θεῖο φωτισμό, ὁ Θεός στέλνει κάποιο μήνυμα, κάποιον ἄγγελό Του. Μήν τά χάνουμε λοιπόν  μπροστά σέ ἀνεξιχνίαστες ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ, καί πρό παντός μή σπεύδουμε νά παίρνουμε ἀποφάσεις μέ βάση τά ἀνθρώπινα δεδομένα. Ὁ Θεός συχνά καθυστερεῖ. Συνηθίζει νά ἔρχεται μετά τό σκανδαλισμό, τόν τίμιο καί ἀκόμη ἀπό καλή πρόθεση προβληματισμό. Εἰδικότερα ὅταν βρισκόμαστε ἐμπρός ἀπό σέ θεῖες ἐνέργειες, ἄς μήν ἐμπιστευόμαστε ἀπόλυτα καί μοναδικά τό μυαλό μας. Ὅσοι ἐπιχειροῦν καὶ ἐπιμένουν νὰ ἑρμηνεύουν τὸν ἐρχομὸ τοῦ Χριστοῦ μὲ ἀποκλειστικὸ ὁδηγὸ τὸ προκατειλημμένο λογικό τους, σκοντάφτουν. «Οὐ φέρει τό μυστήριο τῆς ἐνανθρωπήσεως ἔρευνα» παρά μόνον μέ τήν πίστη γίνεται ἀποδεκτό. ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ

Ὁ Θεός ἔπλασε τόν ἄνθρωπο ἐλεύθερο καί γι’ αὐτό εἶναι καί ὑπεύθυνος. Ὁ ἐναθρωπίσας Κύριος καί Θεός ἀναφέρει στό Εὐαγγέλιο «ὅστις θέλει ὁπίσω μου ἐλθεῖν». Κι ὅμως, στό σημερινό Εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα ὑπάρχει ἡ προτροπή «ἀνάγκασον», τήν ὁποία διαβάζουμε στήν παραβολή τοῦ μεγάλου Δείπνου. Στήν ἀρχή τῆς παραβολῆς περιγράφεται ἡ προσβλητική γιά τόν οἰκοδεσπότη ἀπόρριψη τῆς πρόσκλησής Του ἀπό ὅσους κατ' ἀρχήν θεώρησε ὡς ἐπιφανέστερους, ἄξιους νά κληθοῦν. Τό πνίξιμο τους ὅμως, ἀπό βιοτικές μέριμνες δέν τούς ἐπέτρεψε ν' ἀξιολογήσουν σωστά τήν πρόσκληση καί φθάνουν νά γυρίσουν τήν πλάτη σ' Ἐκεῖνον πού σκοπεύει νά τούς προσφέρει ὄχι ἁπλῶς ἕνα δεῖπνο, ἀλλά τή μόνη σωστική καί ἁγιαστική εὐεργεσία. Πῶς ἀντιδρᾶ ὁ οίκοδεσπότης στήν ἀπόρριψη τῆς πρόσκλησής τους. Δίνει νέα ἐντολή στούς άνθρώπους Του νά ξεχυθοῦν στίς πλατεῖες καί τίς ὁδούς καί νά μαζέψουν ὅσους ὑπάρχουν ἐκεῖ, τούς φτωχούς, τούς ἀνάπηρους, τούς ἄρρωστους καί τυφλούς γιά νά προσέλθουν στό δεῖπνο καί νά ἀπολαύσουν ὅτι οἱ ἄλλοι δέν μπόρεσαν νά ἀξιολογήσουν ὡς ἀνώτερο καί σωτήριο. Καί ὅταν ὁλοκληρώνεται καί αὐτή ἡ διαδικασία καί διαπιστώνεται ὅτι ἀκόμη ὑπάρχει χῶρος στό στρωμένο τραπέζι, πάλι ὁ οἰκοδεσπότης δίνει ἐντολή σ’ ἕναν ἀπό τούς ὑπηρέτες νά βγεῖ στά πλέον ἀπόμερα σοκάκια, στούς πιό ξεχασμένους καί περιθωριοποιημένους ἀνθρώπους καί αὐτούς ν’ ἀναγκάσει νά εἰσέλθουν στό σπίτι τοῦ κυρίου του καί νά ἀπολαύσουν τό πλούσιο δεῖπνο. Εἶναι προφανές ὅτι τό «ἀναγκασον» ἐδῶ σημαίνει τό νά πείσει ὁ ἕνας καί μόνος ὑπηρέτης ὅλους ἐκείνους τούς προσκεκλημένους πού εἴτε ἀπό αὐτοσυνειδησία γιά τήν κατάστασή τους, εἴτε ἀπό φυσική συστολή, θά δίσταζαν ν' ἀνταποκριθοῦν στήν πρόσκληση. Πῶς ἕνας φτωχός, ἕνας περιθωριοποιημένος, ἕνας ἀνάπηρος ἤ ἕνας φοβισμένος ἄνθρωπος νά πιστέψει ὅτι ὑπάρχει μιά πρόσκληση γι' αὐτόν, ἐκεῖ πού οὔτε ἔχει ὀνειρευθεῖ ποτέ ὅτι θά μποροῦσε νά βρεθεῖ. Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ξέρει νά μᾶς καταδιώκει καί νά μᾶς αἰχμαλωτίζει, ὄχι σέ δίχτυα βίας καί ψυχαναγκασμοῦ, ἀλλά σέ περιβάλλον ἐλευθερίας κεντρίζοντας μας στό φιλότιμο, ἐνισχύοντας τήν φωνή τῆς συνείδησής μας, χαρίζοντας βιώματα ἅγια καί μοναδικά.   ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ

«Μύροις, παροικήσας αἰσθητῶς, μύρον ἀληθῶς ἀνεδείχθης Πάτερ Νικόλαε καί μυρίζεις τά σύμπαντα» εἶναι τά λόγια τοῦ ὑμνογράφου τῆς Ἐκκλησίας. Ὅσοι ὕμνοι καί ἄν ἀφιερωθοῦν πρός τόν ἑορταζόμενον μέγαν Ἱεράρχην, τόν ἐπίσκοπον τῶν Μύρων τῆς Λυκίας, τόν Ἅγιον Νικόλαον τόν θαυματουργόν, δέν θά ἦταν ἱκανοί νά ὑμνήσουν δεόντως τήν μεγάλη αὐτή προσωπικότητα. Διότι πρόκειται περί φυσιογνωμίας, ἡ ὁποία ἰδιατέρως διαλάμπει στό πνευματικό στερέωμα. Ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ τόν ὀνομάζει ὁ ὑμνογράφος τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἡ Ἐκκλησία μεταξύ τῶν ἄλλων ὕμνων πρός τόν σήμερα ἑροταζόμενο Ἅγιο, προσφέρει εἰς αὐτόν μίαν ὑμνολογικήν ἀνθοδέσμη, ἡ ὁποία εἶναι γνωστή ὡς τό κατ΄ ἐξοχήν τροπάριον τοῦ Ἁγίου Νικολάου. Ἡ ἀνθοδέσμη αὐτή ἐμφανίζει μία πρός μία τίς ἀρετές τοῦ Ἁγίου καί τόν παρουσιάζει ὡς μιά ὁλοκληρωμένη πνευματική προσωπικότητα. Καί εἶναι ἐπίκαιρο νά ἀπολαύσουμε καί ἐμεῖς σήμερα τήν εὐωδία ἑκάστου ἀπό τά ἄνθη, τά ὁποῖα τήν ἀποτελοῦν. «Κανόνα πίστεως, καὶ εἰκόνα πραότητος, ἐγκρατείας διδάσκαλον, ἀνέδειξέ σε τῇ ποίμνῃ σου, ἡ τῶν πραγμάτων ἀλήθεια· διὰ τοῦτο ἐκτήσω τῇ ταπεινώσει τὰ ὑψηλά, τῇ πτωχείᾳ τὰ πλούσια». Δέν πρέπει ποτέ νά λησμονοῦμε ὅτι τόν ἄνθρωπο βαρύνουν ὁρισμένα καθήκοντα, τῶν ὁποίων ἡ τήρηση ἐπιβάλλεται, γιά νά ζεῖ πάντοτε μέ συνέπεια πρός τίς ὑποχρεώσεις του. Τά καθήκοντα αὐτά διακρίνονται συνήθως σέ καθήκοντα πρός τόν Θεό, πρός τόν πλησίον καί πρός τόν ἑαυτό μας. Ἐν σχέσει μέ τά καθήκοντα πρός τόν θεό, τόν παρουσιάζει ὡς «κανόνα πίστεως», ὡς ἄνθρωπο δηλαδή ὁ ὁποῖος ὑποδειγματικά πιστεύει στόν Θεό καί εἶναι ἀξιομίμητος, γιατί ἡ πίστη εἶναι τό κίνητρο τῆς ζωῆς του. Ὡς πρός τά καθήκοντα πρός τόν πλησίον τόν παρουσιάζει ἀφ΄ ἑνός μέν ἄνθρωπον πρᾶον καί «εἰκόνα πραότητος», ἀφ΄ ἑτέρου δέ πλήρη στοργῆς καί ἀγάπης, ὡς πρός τόν ἑαυτό του «τύπο ταπεινώσεως». Εἶναι πολύ ὠφέλιμον νά ἐμπνευστοῦμε ἀπό τό παράδειγμά του καί νά γνωρίσουμε αὐτές τίς τρεῖς πλευρές τῶν καθηκόντων μας καί νά θελήσουμε νά τά θέσουμε σέ ἐφαρμογή καί ἐκτέλεση.   ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ

Εἶναι συμπαθὴς ἡ περίπτωση τοῦ Ἰουδαίου ἄρχοντα ποὺ ἔχοντας τηρήσει ἀπὸ τὴ νεότητά του ὅλες τὶς ἐντολὲς τοῦ Μωσαϊκοῦ Νόμου ρωτάει τὸν Χριστό, τί τοῦ μένει ἀκόμη νὰ κάνει γιὰ νὰ ἐξασφαλίσει τὴν αἰωνιότητα. Καὶ ὁ Κύριος, γνωρίζοντας πολὺ καλὰ τί κρατᾶ συνήθως τὸν ἄνθρωπο γερὰ δεμένο στὴ γῆ, τοῦ ἀπαντᾶ: « Ἕνα σοῦ λείπει ἀκόμη, πούλησε τὴν περιουσία σου καὶ δῶσε τὰ χρήματα στοὺς φτωχούς· ἔτσι θὰ ἔχεις θησαυροὺς στὸν οὐρανό, κι ἔλα νὰ μὲ ἀκολουθήσεις στὸ δύσκολο δρόμο τοῦ σταυροῦ». Δὲν χωράει ἀμφιβολία ὅτι ὁ Ἰουδαῖος αὐτὸς ἄρχοντας ἦταν εὐσεβὴς ἄνθρωπος, ἐφ’ ὅσον τηροῦσε τὸ Νόμο κι εἶχε μέσα του τὴν ἐπιθυμία τῆς τελειότητας. Ὁ Νόμος ὅμως τῆς Π. Διαθήκης καταλήγει, ὁλοκληρώνεται καὶ κορυφώνεται στὸ Χριστό, ὁ ὁποῖος ἀποκαλύπτει τὴν ἀπόλυτη ἀπαίτηση τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸν ἄνθρωπο. Κι ἡ ἀπαίτηση αὐτὴ δὲν συνίσταται μόνο στὴν τήρηση τῶν βασικῶν ἐντολῶν ἀλλὰ στὴν πλήρη ἀποδέσμευση τοῦ ὅλου ἀνθρώπου ἀπὸ ὅ,τι τὸν κρατᾶ κολλημένο στὸ χῶμα ἀφ’ ἑνὸς καὶ στὸ ὁλοκληρωτικὸ δέσιμό του στὸ Θεό, ἀφ’ ἑτέρου. Ἡ στάση τοῦ πλούσιου αὐτοῦ Ἰουδαίου ποὺ λυπήθηκε βαθύτατα γιὰ τὴν ὑπόδειξη τοῦ Ἰησοῦ καὶ ἔφυγε μὴ μπορώντας νὰ τὴν ἀκολουθήσει, δείχνει πόσο δύσκολο εἶναι νὰ δοθεῖ κανεὶς ὁλοκληρωτικὰ στὸ Θεό. Κι ἀκόμη μαρτυρεῖ πόσο εὔκολο εἶναι νὰ δημιουργεῖ μιὰ ψεύτικη ἱκανοποίηση μέσα στὴν συνείδηση τοῦ ἀνθρώπου, ἱκανοποίηση ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὴν τήρηση ὁρισμένων, ἔστω βασικῶν ἐντολῶν. Πιστεύει κανεὶς πολὺ γρήγορα ὅτι ξόφλησε τοὺς λογαριασμούς του μὲ τὸ Θεὸ μὲ τὸ νὰ τηρήσει μερικὲς τυπικὲς διατάξεις, μὲ τὸ νὰ ἀκολουθήσει κανονικὰ ὅλες τὶς νηστεῖες, μὲ τὸ νὰ ἐκκλησιάζεται συχνά, μὲ τὸ νὰ μὴν εἶναι παραβάτης τῶν βασικῶν ἐντολῶν. Σὲ μιὰ κρίσιμη ὅμως στιγμὴ τῆς ζωῆς του ποὺ καλεῖται νὰ διαλέξει ἀνάμεσα στὸ Θεὸ καὶ στὰ χρήματά του, ἀνάμεσα στὸ Θεὸ καὶ στὴν κοινωνικὴ ἢ ἐπαγγελματικὴ θέση του, ἀνάμεσα στὸ Θεὸ καὶ στοὺς ἐπίγειους δεσμούς του, δὲν θυσιάζει τίποτε ἀπ’ ὅλα αὐτὰ γιὰ τὸ Θεό. Ὁ Κύριος δὲν κατηγορεῖ τὸν εὐσεβῆ συνομιλητή του γιὰ ὅ,τι ἔκανε, ἀλλὰ γιὰ ὅ,τι παρέλειψε νὰ κάνει· δὲν τὸν κατακρίνει γιὰ τὶς ἀρετές του, ἀλλὰ γιατί βλέπει ὅτι αὐτὲς δὲν ἐντάσσονται στὸ ὁλοκληρωτικὸ δόσιμό του στὸ Θεὸ κι εἶναι μεμονωμένες ἐκδηλώσεις τῆς ζωῆς του.   ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ  

Στή σημερινή εὐαγγελική περικοπή ὁ Κύριος διηγεῖται τήν παραβολή τοῦ ἄφρονος πλουσίου. «Ἄφρων» στήν Ἁγία Γραφή χαρακτηρίζεται ἀφ' ἑνός ἐκεῖνος πού στρέφει τά νῶτα του στόν θεό καί ἀφ' ἑτέρου ἐκεῖνος πού προσκολλᾶται στόν πλοῦτο, ἴσως γιατί τό ἕνα δέν εἶναι ἄσχετο μέ τό ἄλλο. Τί κάνει ὁ ἄφρων πλούσιος; Ταλαιπωρεῖται. Ἤ καλύτερα, αὐτοταλαιπωρεῖται, μιᾶς πού εἶναι ὑπεύθυνος γιά τή δυστυχία του. Τό πρῶτο πού μποροῦμε εὔκολα νά παρατηρήσουμε στήν εὐαγγελική διήγηση εἶναι τό προφανές τῆς ἀγωνίας τοῦ πλουσίου νά ἐξασφαλίσει τόν πλοῦτο του. Ἡ μοναξιά χαρακτηρίζει τόν ἄφρονα πλούσιο. Δέν κάνει κανένα διάλογο, δέν συμβουλεύεται κανέναν, ἀποφασίζει γιά ὅλα μόνος του μέ ἀπόλυτη αὐτοπεποίθηση καί μοναδικό προσανατολισμό τήν διαφύλαξη τοῦ πλούτου του γιά τόν ἑαυτό του. Ἀκριβῶς στή στιγμή πού πιστεύει ὅτι ἐπιτέλους κατοχύρωσε τόν πλοῦτο καί μπορεῖ ν' ἀρχίσει ν' ἀπολαμβάνει τήν σχέση μαζί του, ἀκούει κάποιον ἄλλον πού ὡς ἐκείνη τήν στιγμή συνειδητά παραθεωροῦσε, σκόπιμα ἀγνοοῦσε καί ἐμπρόθετα ξεχνοῦσε, νά τοῦ κάνει μία ἐρώτηση: Ἀνόητε, ἐσύ πού ζήτησες τήν ἐξασφάλιση στόν πλοῦτο καί τοῦ ἀφιερώθηκες, αὐτή τή νύκτα πού νόμιζες ὅτι θά ξεκινοῦσε ἡ ἀναπαυτική καί ἀπολαυστική ζωή σου αὐτή τήν ἴδια νύκτα ἔρχονται καί ζητοῦν νά πάρουν τήν ψυχή σου καί αὐτά ποῦ ἑτοίμασες, ἀκριβῶς ἐπειδή δέν μποροῦν νά σέ συνοδεύσουν, ποιοί θά τά χαροῦν; Ὁ Κύριος τῆς ζωῆς καί τοῦ θανάτου δέν ζητᾶ τήν ψυχή τοῦ πλουσίου. Ἄλλοι τήν «ἀπαιτοῦν». Οἱ Πατέρες ἀντιδιαστέλλουν μεταξύ τῶν τρόπων ἐκδημίας ἑνός δικαίου καί ἑνός ἁμαρτωλοῦ. Γιά τόν δίκαιο συνήθως λέγεται ὅτι παραθέτει τήν ψυχή του στά χέρια τοῦ θεοῦ, Γιά τόν ἁμαρτωλό χρησιμοποιεῖται ἡ ἔκφραση «ἀπαιτοῦν» καί ἐννοοῦνται συνήθως οἱ δαίμονες, γιά νά φανεῖ τό δισυπόσπαστο τῆς ψυχῆς ὅταν δέν ἔχει αἰώνιο προσανατολισμό, ἀλλά ἐπίγεια προσκόλληση. Ἀλλά καί κάτι ἄλλο διευκρινίζεται. Ἡ ψυχή τοῦ πλουσίου, τήν ὁποία νόμιζε δική του, ἀποδεικνύεται ὅτι δέν εἶναι, καθώς ἔρχονται οἱ κύριοί της, αὐτοί στούς ὁποίους παραδόθηκε, αὐτοί τούς ὁποίους ὑπήκουε ἐπί γῆς, νά τήν ἀπαιτήσουν. Πόσος πόνος καί «ἐν ζωή καί μετά θάνατον».   ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ

Ἡ παραβολή τοῦ εὔσπλαχνου Σαμαρείτου ἔρχεται νά μᾶς θυμίσει μερικές ὀδυνηρές ἀλήθειες καί νά μᾶς δώσει μία εἰκόνα τῆς πραγματικῆς ἀγάπης. Ἀντίθετα ἀπ’ ὅ,τι θά περίμενε κανείς, ἕνας ἱερεύς καί ἕνας λευίτης περνώντας ἀπό τόν δρόμο πού ὁδηγεῖ ἀπό τήν Ἱερουσαλήμ στήν Ἱεριχῶ «ἀντιπαρέρχονται» τόν πληγωμένο καί σχεδόν μισοπεθαμένο ὁδοιπόρο πού ἔπεσε σέ ληστές. Γιά ποιό τάχα λόγο δέν σταματοῦν; Μήπως φοβοῦνται ὅτι θά ὑποστοῦν καί αὐτοί τήν ἴδια τύχη ἄν καθυστερήσουν τό ταξίδι τους; Εἶναι παρατηρημένο ὅτι ὁ φόβος τῆς προσωπικῆς ζημίας καί ἡ ἀνάγκη αὐτοπροστασίας συντελοῦν ἀναπόφευκτα στήν παράλειψη τοῦ ἔργου τῆς ἀγάπης. Μήπως βιάζονται γιά νά μεταβοῦν ἔγκαιρα στήν ὑπηρεσία τους, σέ κάποιο ἱερατικό καθῆκον, σέ κάποια ἀποστολή; Εἶναι ἀλήθεια ὅτι πολλές φορές εὐσεβεῖς καί δικαιολογημένες κατά πάντα προφάσεις στέκονται ἐμπόδιο στό νά συμπαρασταθοῦμε κάποιον πού βρίσκεται σέ ἄμεση ἀνάγκη. Μήπως τόν μισοπεθαμένο ἄτυχο ὁδοιπόρο τόν θεώρησαν νεκρό καί θέλησαν νά ἀποφύγουν τήν ἐπαφή μέ νεκρό τηρώντας τήν σχετική διάταξη τοῦ Μωσαϊκοῦ Νόμου; Ὁ τύπος πολύ συχνά κυριαρχεῖ ἐπάνω στήν οὐσία καί συμπνίγει τίς αὐθόρμητες ἐκδηλώσεις. Μήπως ἁπλῶς καί χωρίς ἰδιαίτερο λόγο ἀδιαφοροῦν; Ἡ ἐποχή μᾶς ἔχει νά δώσει πολλά ἀπάνθρωπα παραδείγματα τέτοιας θανατηφόρου ἀδιαφορίας. Ἡ παραβολή δέν μᾶς δίνει καμία ἐξήγηση γιά τήν στάση τῶν δύο ἱερωμένων. Θέλει νά τονίσει περισσότερο τήν στάση τοῦ τρίτου προσώπου τῆς διηγήσεως, τοῦ Σαμαρείτη, ἑνός ἀνθρώπου πού γιά τόν Ἰουδαῖο σημαίνει ἀκάθαρτος, αἱρετικός, ἀπόβλητος. Ἡ ἀγάπη εἶναι μία προσωπική συνάντηση μέ τόν πάσχοντα, μέ τόν πτωχό, μέ τόν δυστυχισμένο. Ἡ ἀγάπη δέν προέρχεται ἀπό ἕνα οἶκτο τῆς στιγμῆς, ἀπό μία συμπάθεια γιά τόν δυστυχισμένο (μέ κρυφή φοβία μήπως βρεθοῦμε κι ἐμεῖς κάποτε στή θέση του ἤ μέ ὑποσυνείδητη ἱκανοποίηση πού δέν εἴμαστε ἐμεῖς τώρα στήν ἴδια κατάσταση), ἀλλά εἶναι ἀνιδιοτελής καί ὁλοκληρωτική προσφορά, κατά τό πρότυπο τοῦ Χριστοῦ. Ἀλλά καί ἕνα ἀκόμη χαρακτηριστικό της ἀγάπης βγαίνει ἀπό τήν στάση τοῦ Σαμαρείτη. Ἡ ἀγάπη δέν γνωρίζει ὅρια καί περιορισμούς.   ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ

Σήμερα, γιορτὴ τῆς Συνάξεως τῶν Ἐπουρανίων Δυνάμεων, πανηγυρίζουν οἱ Ἄγγελοι. Ἂν ὅλη ἡ παρουσία τῶν ἀγγέλων στὸν οὐρανὸ εἶναι ἕνα ἀδιάκοπο πανηγύρι, μέσα στὴν Ἁγία Γραφὴ βλέπουμε τρία ξεχωριστὰ πανηγύρια τῶν ἀγγέλων, ποὺ ἔχουν σχέση μὲ τὴν ὑλικὴ κτίση καὶ τὸν ἄνθρωπο. Τὸ πρῶτο πανηγύρι ἔγινε, ὅταν ὁ Θεὸς δημιούργησε τὰ ἄστρα, τὸ ὑλικὸ σύμπαν. Εἶχε προηγηθεῖ ἡ δημιουργία τῶν ἀΰλων πνευμάτων, τῶν ἀγγελικῶν δυνάμεων. Ἦλθε ὅμως ἡ στιγμή, ποὺ οἱ ἄγγελοι ὕμνησαν περισσότερο τὸν Θεὸ καὶ ἔδειξαν χαρὰ μεγαλύτερη ἀπὸ τὸ πρῶτο πανηγύρι. Πότε; Ὅταν ὁ Θεὸς ἔκανε ἔργο δυσκολότερο ἀπὸ τὴ δημιουργία τοῦ κόσμου. Δυσκολότερη ἀπὸ τὴν πλά-ση ἐκείνη εἶναι ἡ ἀνάπλαση ποὺ ἔκανε ὁ Θεὸς στέλνοντας στὴ γῆ τὸν Μονογε-νῆ του Υἱό, τὸν Ἰησοῦ Χριστό. Δυσκολότερη ἀπὸ τὴν παλαιὰ δημιουργία εἶναι ἡ ἀναδημιουργία τοῦ κόσμου.Γιὰ τὴν πρώτη δημιουργία χρειάστηκε μόνο ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ. Γιὰ τὴν ἀνάπλαση τοῦ κόσμου, τὴν σωτηρία τῶν ἀνθρώπων, δὲν χρειάστηκε μόνο ὁ λόγος, χρειάστηκε καὶ ἡ κίνηση τοῦ Θεοῦ. Χρειάστηκε ὁ ἴδιος νὰ ἔλθει στὴ γῆ. Ὅταν λοιπόν, ὁ Θεὸς εὐδόκησε νὰ κάνει τὸ δυσκολότερο ἔργο, νὰ κατεβεῖ στὴ γῆ, γιὰ νὰ σώσει τὸν ἄνθρωπο, τότε οἱ ἄγγελοι ἔστησαν τὸ δεύτερο μεγά-λο πανηγύρι. Καὶ ἔστειλαν ἀγγελικὴ ἀντιπροσωπεία στὴ γῆ νὰ ψάλει τὸν ὕμνο τῆς εἰρήνης καὶ νὰ ἀναγγείλει τὴν συμφιλίωση καὶ καταλλαγὴ μὲ τὸν ἐρχομὸ τοῦ Θεανθρώπου Ἰησοῦ Χριστοῦ στὴ γῆ. Ἀλλὰ τὸ μεγαλύτερο καὶ συγκινητικότερο πανηγύρι τῶν ἀγγέλων γίνεται τὴν ὥρα ποὺ κάποιος ἁμαρτωλὸς μετανοεῖ. Γιὰ τὴν χαρὰ αὐτὴ τῶν ἀγγέλων μιλάει ὁ ἴδιος ὁ Κύριος: «Λέγω ὑμῖν, χαρὰ γίνεται ἐνώπιον τῶν Ἀγγέλων τοῦ Θεοῦ ἐπὶ ἑνὶ ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι». Τὸ πανηγύρι αὐτὸ ἔχει μεγαλύτερη ἀξία ἀπὸ τὰ ἄλλα δύο.Τὸ νὰ μετανοήσει ἕνας ἄνθρωπος, εἶναι ἔργο δυσκολότερο ἀπὸ τὰ δύο ἄλλα ἔργα, ποὺ ἀναφέρθηκαν, ἀπὸ τὸ ἔργο τῆς δημιουργίας τοῦ σύμπαντος καὶ ἀπὸ τὸ ἔργο τῆς ἀναδημιουργίας μὲ τὴν Ἐνανθρώπηση τοῦ Χριστοῦ. Γιατί; Διότι τὰ δύο ἔργα ἡ παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ τὰ ἔφτιαξε ἀνενόχλητη. Θέλησε ὁ Θεός. Προκειμένου ὅμως νὰ μετανοήσει ὁ ἁμαρτωλός, ἡ παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ συναντᾶ τὸ ἰσχυρότερο ἐμπόδιο. Καὶ αὐτὸ εἶναι ἡ θέληση τοῦ ἀνθρώπου. Ὅταν, ὅμως, ὁ ἄνθρωπος παραδίδεται ἄνευ ὅρων στὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, τότε συντελεῖται τὸ δυσκολότερο ἔργο. Τότε οἱ ἄγγελοι στήνουν πανηγύρι.   ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ

Ὅταν ὁ Κύριος ἔστειλε τοὺς μαθητές Του νὰ κηρύξουν στὰ ἔθνη τὸ Εὐαγγέλιο, τοὺς ἐφωδίασε μὲ ἐξαιρετικὰ χαρίσματα καὶ τοὺς παρήγγειλε: «ἀσθενοῦντας θεραπεύετε, λεπροὺς καθαρίζετε, νεκροὺς ἐγείρετε, δαιμόνια ἐκβάλλετε∙ δωρεὰν ἐλάβετε, δωρεὰν δότε». Ὁ Χριστὸς προτρέπει τοὺς Ἀπο-στόλους νὰ κάνουν χρήση τῶν χαρισμάτων μὲ τὰ ὁποῖα τοὺς ἐφοδίασε καὶ ταυτόχρονα τοὺς ὑπενθυμίζει ὅτι δωρεὰν τὰ ἔλαβαν καὶ δωρεὰν πρέπει νὰ τὰ μεταδώσουν. Οἱ Ἀπόστολοι τήρησαν αὐτὴ τὴν ἐντολὴ τοῦ Χριστοῦ, ὅπως καὶ οἱ Ἅγιοι Ἀνάργυροι, Κοσμᾶς καὶ Δαμιανός, ποὺ γιορτάζουμε σήμερα. Οἱ Ἅγιοι Ἀνάργυροι ἀξιώθηκαν ἀπὸ στὸν Κύριο νὰ θεραπεύουν θαυματουργι-κὰ ἀσθένειες, σύμφωνα μὲ τὴν παραγγελία Του «δωρεὰν ἐλάβετε, δωρεὰν δότε», γι’ αὐτὸ καὶ ἡ Ἐκκλησία τοὺς ἔδωσε τὸν τίτλο τοῦ «Ἀναργύρου». Σήμερα, σὲ μιὰ ἐγωκεντρικὴ ἐποχὴ ποὺ κυριαρχεῖ τὸ συμφέρον, ὁ ἄνθρω-πος δύσκολα κατανοεῖ τὸν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου «δωρεὰν δότε». Ὅμως ὁ Ἀ-πόστολος Παῦλος μᾶς ἐρωτᾶ: Ἀπὸ ὅλα τὰ ἀγαθὰ ποὺ ἔχουμε ποιό εἶναι αὐ-τὸ ποὺ δὲν τὸ λάβαμε ἀπὸ τὸν Θεό; Ἄν, λοιπόν, ἀναλογισθοῦμε τί ἔχουμε λάβει ἀπὸ τὸν Θεό, θὰ ἀναγνωρίσουμε ἀμέσως ὅτι τὸ πᾶν ὀφείλουμε σ’ Αὐ-τόν. Ὅσα λάβαμε ἀπὸ τὸν Θεὸ δὲν εἶναι οὔτε τὰ μικρότερα χαρίσματα οὔτε τὰ ἐλαχιστότατα ἀγαθά. Ἡ ἴδια ἡ ὕπαρξή μας, ἡ ζωή μας, ἡ φύση καὶ τόσα ἄλλα ἀγαθὰ εἶναι βέβαιο ὅτι δὲν προέρχονται ἀπὸ μᾶς, ἀλλὰ εἶναι δωρεὲς τοῦ Θεοῦ καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε τίποτε ἄλλο, παρὰ οἱ διαχειριστὲς τῶν ἀγα-θῶν Του.Δὲν πρέπει ὁ ἄνθρωπος νὰ εἶναι φίλαυτος καὶ νὰ ἐπιθυμεῖ μόνο νὰ λαμ-βάνει. Εἶναι ἀπαραίτητο καὶ νὰ μεταδίδει. Δὲν εἶναι δυνατὸ νὰ ὑπάρχουν συνάνθρωποί μας ποὺ νὰ στεροῦνται τῶν βασικῶν ἀγαθῶν καὶ νὰ μὴ βρί-σκεται κάποιος νὰ τοὺς συνδράμει, νὰ μὴν ὑπάρχει κάποιος γιὰ νὰ τοὺς φροντίσει. Γιατὶ ὁ Χριστιανὸς δὲν ζεῖ ὡς μονάδα, ἀλλὰ ὡς κοινωνία. Καὶ κοι-νωνία σημαίνει νὰ εἴμαστε ὅλοι κοινωνοὶ τῶν διαφόρων ἀγαθῶν, νὰ μετα-δίδει τὰ χαρίσματά του ὁ ἕνας στὸν ἄλλον, ὅπως λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦ-λος: «τὸ ὑμῶν περίσσευμα εἰς τὸ ἐκείνων ὑστέρημα, ἵνα καὶ τὸ ἐκείνων πε-ρίσσευμα γένηται εἰς τὸ ὑμῶν ὑστέρημα, ὅπως γένηται ἰσότης». Ἡ ἑορτή τῆς μνήμης τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων ἀποβλέπει στὸ νὰ ἑδραιωθεῖ στὴ συνείδηση τοῦ κάθε πιστοῦ τὸ φρόνημα τῆς κοινωνικῆς ἀλληλεγγύης καὶ προσφορᾶς πρὸς τὸν συνάνθρωπο.   ΕΚ  ΤΗΣ  ΙΕΡΑΣ  ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ